امروزه تغذیه جایگاه خوبی بین مردم پیدا کرده. از این میان اگر می خواهید تغذیه ی سالمی داشته باشید، علاوه بر سه وعده ی اصلی از اهمیت میان وعده ها غافل نشوید. میان وعده به خصوص برای کودکان در حال رشد و همچنین ورزشکاران اهمیت ویژه ای دارد.میوه خشک یا چیپس میوه یکی از تنقلات و خوراکی های سالم بشمار می رود که از گذشته به طور سنتی تولید شده است و محبوبیت زیادی داشته و امروزه نیز با وجود انواع دستگاه میوه خشک کن، چیپس های میوه متنوعی در بازار وجود دارد. در این مقاله نکات قبل از خرید میوه خشک کن را برای شما توضیح می دهیم امیدوارم برای شما مفید باشد.
فهرست مطالب
- میوه خشک کن چیست؟
- معرفی انواع میوه خشک کن
- خرید میوه خشک کن چه توجیهی دارد؟
- چرا نمی توان به جای میوه خشک کن از فر استفاده کرد؟
- آیا میوه خشک کن فقط برای میوه قابل‌استفاده است؟
- میوه خشک کن ها چه مزایایی دارند؟
- برای خرید میوه خشک کن به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
- راهنمای استفاده از دستگاه میوه خشک کن
- سخن پایانی و سوالات متداول
میوه خشک کن چیست؟
این دستگاه، میوه و سبزیجات را در کوتاه ترین زمان خشک می کند. بدون آن که به رنگ، عطر و طعم آن ها خدشه ای وارد شود. دستگاه میوه خشک کن برقی از اجزای مختلفی تشکیل شده است. این دستگاه دارای چندین سبد است و با یک درپوش بسته می شود.
طرز کار این دستگاه به این صورت است که المنت های تعبیه شده در آن توسط نیروی برق داغ می شوند و سپس این گرما توسط فن به تمام قسمت های دستگاه منتقل می شود. به این صورت تمام بخش های آن از حرارت یکنواختی برخوردار خواهند شد. این گرما کمک می کند تا آب موجود در میوه ها تبخیر شود ولی خود میوه ها پخته نخواهند شد. در واقع المنت موجود در دستگاه موجب می شود میوه ها به آرامی خشک شوند. همین امر باعث می شود که احتمال رشد قارچ و وجود انواع میکروب ها و یا کپک ها در میوه به صفر برسد.
میوه ها همانند زمانی که تَر بودند ارزش غذایی خود را حفظ کرده و خشک شدن سریع، آن ها را از میکروب های اطراف دور نگه می دارد. بنابراین واقعاً ارزشش را دارد که بخواهید روی سلامتی تان سرمایه گذاری کنید و این دستگاه را خریداری نمایید. چرا که با صرفه جویی که در وقت می کند شما در کوتاه ترین زمان، هزینه آن را فراموش می کنید. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله راهنمای خرید قهوه ساز را بخوانید.
معرفی انواع میوه خشک کن
دستگاه های خشک کن مواد غذایی به دو دسته کلی جریان عمودی و جریان افقی تقسیم می شوند:
میوه خشک کن نوع جریان عمودی
منبع تولید گرما در خشک کن های نوع جریان عمودی معمولا ًدر کف دستگاه وجود دارد. این مدل خشک کن های مواد غذایی اغلب شکل گِردی دارند و طبقات شان روی هم چیده شده است. درِ دستگاه هم معمولاً از بالا باز می شود. به این معنی که برای بیرون آوردن سینی پایینی مجبورید همه سینی های بالاتر را بردارید.
این نوع دستگاه های خشک کن قیمت مقرون به صرفه تری دارند و جمع و جورتر طراحی شده اند و جای کمی را به خود اشغال می کنند. و اما در توزیع یکنواخت گرما به پای انواع جریان افقی نمی رسند. البته برای خشک کردن اکثر میوه و سبزیجات بسیار مناسب است.
میوه خشک کن نوع جریان افقی
منبع تولید گرما در خشک کن های نوع جریان افقی درست مثل فرهای فن دار در عقب دستگاه تعبیه شده است. این مدل خشک کن های مواد غذایی بیش ترشان طبقات کشویی دارند و در شان از پهلو باز می شود. پس سینی هر طبقه را می توانید بدون نیاز به جابه جایی سایر سینی ها بیرون بیاورید.
این نوع دستگاه های خشک کن نسبت به نوع جریان عمودی از قیمت بالاتری برخوردارند. اما توزیع گرمای یکنواخت تری دارند و برای خشک کردن میوه ها از کارایی بهتری برخوردارند. این نوع خشک کن ها در اندازه های متنوعی از اندازه های کوچک رومیزی گرفته تا اندازه بزرگ تر صنعتی طراحی و تولید شده اند. برای خشک کردن فرآورده های مایع و نیمه مایع هم کاملا مناسب می باشند. اما در مقایسه با مدلهای دیگر جا گیرترند و پیشاپیش باید برای جا دادن شان در کابینت فکری بکنید.
خرید میوه خشک کن چه توجیهی دارد؟
خرید هر وسیله ای قطعا باید توجیهی داشته باشد. درمورد دستگاه های خشک کن مواد غذایی مهم ترین توجیهش می تواند جلوگیری از فساد خوراکی ها و حفظ ویتامین ها و مواد معدنی باشد. دلیل اصلی فساد مواد غذایی وجود آب میان بافتی است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله راهنمای خرید گوشت کوب برقی را بخوانید.
اغلب خوراکی ها هم چیزی بین ۲ تا ۹۶ درصد آب میان بافتی دارند. باکتری ها و قارچ ها هم که می دانید رطوبت برای شان بهشت است! اما خشک کن ها با از بین بردن آب میان بافتی خوراکی ها مانع رشد عوامل موذی و درنتیجه افزایش ماندگاری مواد غذایی تا ماه ها یا حتی سال ها می شوند.
چرا نمی توان به جای میوه خشک کن از فر استفاده کرد؟
خشک کن ها آب میان بافتی مواد غذایی را بدون هیچ پختی خشک می کنند. دستگاه های میوه خشک کن برای انجام این فرایند به المنت حرارتی و فن مجهزند. المنت حرارتی گرما تولید می کند و فن گرمای تولیدشده را داخل دستگاه به گردش درمی آورد.
حتما می پرسید مگر نمی شود همین کار را داخل فر انجام داد؟ راستش نتیجه کار در فر به خوبی میوه خشک کن درنمی آید! فرهای ترکیبی یا کامبی (فرهایی که یک جا از سیستم بخارپز و کانوِکشن برخوردارند)، البته مدل بالاها، معمولا تنظیمات ویژه خشک کن هم دارند. اما بیشتر فرهای کانوکشن یا فن دار و همچنین فرهای معمولی قادر به تولید گرمای با مختصات لازم برای خشک کردن مواد غذایی نیستند و نقاط غیر هم دما ایجاد می کنند.
ضمن اینکه گستره دمایی اغلب فرها برای خشک کردن بیشتر انواع میوه ها و سایر مواد غذایی زیادی داغ است. وقتی هم که دما از حد لازم بالاتر باشد، مواد غذایی به جای خشک شدن می پزند و درنتیجه بخش قابل توجهی از طعم و مواد مغذی شان از دست می رود. ضمنا دستگاه های خشک کن مواد غذایی از لحاظ مصرف برق هم در مقایسه با فر برتری دارند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله راهنما خرید مولتی کوکر را بخوانید.
آیا میوه خشک کن فقط برای میوه قابل‌استفاده است؟
این وسیله درواقع خشک‌کن مواد غذایی است، اما چون اغلب‌مان با هدف میوه خشک‌کردن سراغش می‌رویم، بیشتر به‌اسم میوه خشک کن شناخته می‌شود. پس جالب است بدانید که دستگاه‌های خشک‌کن مواد غذایی علاوه‌بر خشک‌کردن میوه برای خشک‌کردن سبزیجات، غلات، گوشت و حتی گُل هم کاربرد دارند.
تهیه گرانولا و لواشک خانگی را هم به قابلیت‌های این وسیله اضافه کنید. خشک‌کن‌ها به‌علاوه در تهیه تِمپه اندونزیایی (از فراورده‌های تخمیری سویا)، ناتوی ژاپنی (ناتو هم از فراورده‌های تخمیری سویا به‌شمار می‌رود)، ماست تازه و سایر رسپی‌هایی که به دمای ملایم اما مداوم نیاز دارند به‌کار می‌آیند.
منتها دقت داشته باشید که خشک‌کن‌های دارای سینی گِرد بیشتر برای مواد غذایی خشک (میوه، سبزی، گوشت و امثال اینها) قابل‌استفاده‌اند. اما خشک‌کن‌های دارای سینی چهارگوش برای تهیه ماست و لواشک شکل مناسب‌تری دارند.
میوه خشک کن ها چه مزایایی دارند؟
ازجمله مزایای خرید میوه خشک کن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سلامتی: خشک‌کن‌ها باعث حفظ مغذی‌جات طبیعی موجود در مواد غذایی می‌شوند. دستگاه‌های خشک‌کن مواد غذایی آب میان‌بافتی خوراکی‌ها را می‌گیرند، اما بیشتر ویتامین‌ها و آنزیم‌ها را باقی می‌گذارند. مهم‌تر اینکه برخلاف مواد غذایی خشک‌شده یا کنسروی کارخانه‌ای حاوی نمک و نگهدارنده‌های سولفوری نیستند. برخی نمونه‌های کارخانه‌ای قند اضافه دارند و برخی هم مونوسدیم گلوتامات که می‌تواند حساسیت‌زا باشد. اما در منزل انتخاب با خودتان است که از چه افزودنی‌هایی استفاده کنید.
- صرفه‌جویی: اگر مثلا از میوه‌ای زیاد دارید و بعید می‌دانید در کوتاه‌مدت تمامش کنید، میتوانید میوه‌های اضافه را تا خراب نشده‌اند خشک کنید. همان‌طور که گفتیم مواد غذایی خشک‌شده ماندگاری بیشتری دارند. ضمنا خرید برخی مواد غذایی خشک‌شده آماده گران درمی‌آید و اگر خودتان برای خشک‌کردن‌شان دست‌به‌کار شوید، در هزینه‌هایتان هم صرفه‌جویی می‌شود.
- کاربری آسان: البته که کار با هر وسیله‌ای به چند بار آزمون و خطا احتیاج دارد. اما درکل کار با دستگاه‌های خشک‌کن پیچیدگی خاصی ندارد. ضمنا ازآنجایی‌که خشک‌کن‌ها فرایند خشک‌کردن را به‌آهستگی انجام می‌دهند، احتمال خراب از آب درآمدن نتیجه کار خیلی کم است.
برای خرید میوه خشک کن به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
درادامه عمده نکاتی را که باید هنگام خرید میوه خشک کن مدنظر داشته باشید برایتان شرح می‌دهیم:
توزیع و گردش گرما
ازلحاظ فنی خشک‌کردن مواد غذایی فرایند پیچیده‌ای نیست. فقط کافی است خوراکی موردنظر به‌مدت لازم در معرض مداوم دمای مناسب قرار بگیرد. تنها چالش این فرایند توزیع یکنواخت گرما است. گرما باید به‌طور یکسان در همه نقاط دستگاه توزیع شود تا بتوان به نتیجه مطلوبی دست یافت. پس اول ببینید که مدل انتخابی‌تان در رفع این مشکل چه ادعایی دارد. ضمنا یادتان نرود که دستگاه‌های خشک‌کن نوع جریان افقی توزیع گرمای بهتری دارند.
کاربری آسان
پیشتر هم اشاره کردیم که کار با دستگاه‌های میوه خشک کن مواد غذایی کار پیچیده‌ای نیست. کار با مدل‌ها و برندهای مختلف همه تقریبا یک‌شکل است. اما بعضی از مدل‌ها به آپشن‌هایی مجهزند که کار را آسان‌تر می‌کنند.
مثلا اگر خشک‌کن‌تان قادر به توزیع یکنواخت گرما باشد، دیگر نیازی نیست که سینی‌ها را چند بار در طول فرایند خشک‌کردن جابه‌جا کنید. یا مثلا خشک‌کن‌های تایمردار را نیازی نیست مدام چک کنید، بلکه میتوانید دستگاه را پس از انجام تنظیمات به‌حال خودش بگذارید تا کارش را تمام کند. نکته دیگری که کار با خشک‌کن‌ها را راحت‌تر می‌کند، قابلیت شست‌وشوی قطعات در ماشین ظرف‌شویی است. هرچه قطعات شستنی خشک‌کن بیشتر باشند، طبیعتا وقت زیادتری را باید پس از پایان کار برای تمیزکردن دستگاه صرف کنید. پس به تعداد قطعات کثیف‌شدنی هم بی‌توجه نباشید.
اندازه و گنجایش
نیازی به گفتن نیست که پیش از خرید وسیله نسبتا جاگیری مثل میوه خشک کن اول باید ببینید که چقدر برایش جا دارید.
مدلهای جمع‌وجورتر خصوصا انواع جریان عمودی جای کمتری اشغال می‌کنند، اما گنجایش‌شان هم کمتر است و در هر بار استفاده نمی‌توانید خوراکی‌های چندان زیادی خشک کنید. درمجموع اگر این وسیله را برای استفاده هرازگاهی می‌خواهید، خرید مدلهای حجیم و جاگیر خیلی منطقی نیست.
صدا
چون میوه خشک کن ها بیشترشان فن دارند، پس عجیب نیست که سروصدا داشته باشند. بلندی صدا هم در هر مدلی فرق می‌کند. قطعا مدلهای کم‌صداتر بی‌آزارترند. منتها حدود دسیبل را همیشه روی بسته‌بندی دستگاه درج نمی‌کنند. پس چاره‌ای نیست جز اینکه از تجربه دیگران استفاده کنید. اما درکل دستگاه‌های خشک‌کن نوع جریان افقی کمی پرصداترند.
توان مصرفی
حتما می‌دانید که هرچه توان مصرفی وسیله‌ای کمتر باشد، انرژی کمتری هم مصرف می‌کند. اما مثلا بیشتر طول می‌کشد که به دمای لازم برای شروع‌به‌کار برسد. میوه خشک کن هایی که توان مصرفی بالاتری دارند، سریع‌تر گرم می‌شوند، اما گران‌ترند و برق بیشتری هم مصرف می‌کنند.
توان مصرفی خشک‌کن‌های خانگی معمولا بین حدود ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ وات است. این توان مصرفی مربوط به کارکرد المنت حرارتی و موتور فن است و هرچه توزیع یکسان‌تری بین المنت و فن داشته باشد، دستگاه کارکرد بهتری خواهد داشت. دقت کنید که اندازه و تعداد فن در مدلهای مختلف متفاوت است.
گستره دمایی
میوه خشک کن های ترموستات‌دار به‌دلیل برخورداری از قابلیت تنظیم دما بهترند. به‌این‌ترتیب میتوانید کنترل بیشتری روی کیفیت نهایی کار داشته باشید و از خشک‌شدن زیادی جلوگیری کنید. نوع ترموستات هم می‌تواند آنالوگ یا دیجیتال باشد. ترموستات‌های دیجیتال دقیق‌ترند، اما نه اینکه انواع آنالوگ کارایی نداشته باشند.
اگر حدودی در نظر بگیریم، دمای لازم برای خشک‌کردن مواد غذایی مرسوم به‌قرار زیر است:
- سبزی: ۹۰ تا ۱۰۰ درجه فارنهایت (معادل حدود ۳۲ تا ۳۸ سانتی‌گراد)؛
- میوه و سبزیجات: ۱۳۰ تا ۱۶۰ درجه فارنهایت (معادل حدود ۵۴ تا ۷۱ سانتی‌گراد)؛
- گوشت و ماهی: ۱۴۵ تا ۱۶۰ درجه فارنهایت (معادل حدود ۶۳ تا ۷۱ سانتی‌گراد).
برای اطمینان از گستره دمایی موردنیاز برای مواد غذایی مختلف بهتر است که به دفترچه راهنمای محصول رجوع کنید. خوب است نکته‌ای را هم درمورد آنزیم‌های مفید موجود در مواد غذایی تازه خدمت‌تان عرض کنیم. گویا این آنزیم‌ها در گستره دمایی حدود ۱۰۴ تا ۱۰۶ درجه فارنهایت (معادل حدود ۴۰ تا ۴۱ سانتی‌گراد) کم‌کم شروع به افت می‌کنند و در گستره دمایی حدود ۱۱۶ تا ۱۲۰ درجه فارنهایت (معادل حدود ۴۷ تا ۴۹ سانتی‌گراد) کاملا از بین می‌روند.
ساخت بدنه
بدنه خشک‌کن‌های مواد غذایی پلاستیکی یا از جنس فولاد ضدزنگ است. البته فولاد ضدزنگ بیشتر برای ساخت خشک‌کن‌های سایز بزرگ و مدلهای صنعتی استفاده می‌شود. مدلهای خانگی را معمولا از پلاستیک می‌سازند. برای مصارف خانگی همین مدلهای پلاستیکی که قیمت ارزان‌تری هم دارند کفایت می‌کنند.
شکل سینی
میوه خشک کن های دارای طبقات کشویی معمولا سینی‌های چهارگوش دارند که اتفاقا برای خشک‌کردن خوراکی‌های نواری مثل لواشک خیلی مناسب‌اند. اما میوه خشک‌کن‌هایی که طبقات‌شان روی‌هم چیده می‌شوند، برای تهیه خوراکی‌های امثال لواشک کمی سخت‌اند.
این قبیل خشک‌کن‌ها وسط سینی‌هایشان لوله باریکی برای تقویت گردش گرما دارند و میتوانید تعداد طبقات‌شان را برحسب نیازتان بچینید.
تایمر
خشک‌کن‌های فاقد تایمر فقط کلید روشن/خاموش دارند و بنابراین حتما باید حواس‌تان به ساعت باشد. ازآنجایی‌که خشک‌کردن مواد غذایی معمولا چند ساعت طول می‌کشد، بعید نیست که یادتان برود به دستگاه سر بزنید. اما دستگاه‌های تایمردار پس از پایان کار زنگ می‌زنند و خودشان اعلام وجود می‌کنند! حتی بعضی از مدل‌ها به قابلیت خاموشی خودکار مجهزند که باز کار را راحت‌تر می‌کنند.
راهنمای استفاده از دستگاه میوه خشک کن
استفاده از لوازم برقی کمی دشوار است. بنابراین بهتر است قبل از شروع کار از یک راهنمای استفاده کمک گرفته شود. ما در راهنمای استفاده میوه خشک کن شما را با مراحل استفاده از این دستگاه آشنا کرده و از شیوه صحیح به کارگیری آن صحبت می کنیم. مراحل استفاده صحیح از دستگاه میوه خشک کن به شرح زیر است:
- دستگاه میوه خشک کن را روی سطح پیشخوان یا سطح مناسب دیگری قرار دهید. دستگاه را به برق با ولتاژ مناسب وصل کنید. مطمئن باشید که ولتاژ برق منطقه شما با ولتاژ مشخص شده روی دستگاه مطابقت دارد.
- مواد غذایی را مطابق با نوع آن، برش دهید. مواد با بافت نرم را با قطعات بزرگ تر و عریض تر و موادی با بافت سخت را با قطعاتی نازک و کوچک تر برش دهید.
- قبل از چینش میوه، سبزیجات یا گوشت درون سینی، آن را ۵ الی ۱۰ دقیقه در دستگاه روشن بگذارید.
- روی هر یک از سینی ها مواد غذایی را به طور منظم بچینید تا خشک شوند. به یاد داشته باشید که این گردش هوای گرم است که غذا را خشک می کند، بنابراین سینی ها را بیش از حد پر نکنید و هرگز موادغذایی را روی هم قرار ندهید.
- سینی ها را درون دستگاه قرار دهید. بهتر است فاصله استاندارد را در زمان چینش سینی ها رعایت کنید تا گردش هوای گرم به درستی انجام شود. درب دستگاه را ببندید.
- متناسب با نوع مواد درون دستگاه زمان و دما را تنظیم کنید. دستگاه را روشن کرده و به کارهای دیگر مشغول شوید.
- نزدیک به زمان پایان کار هر ۱ الی ۲ ساعت دستگاه را بررسی کنید. در صورتی که مواد تا حد دلخواهتان خشک شده بود دستگاه را به صورت دستی خاموش کنید. توجه داشته باشید اگر مواد غذایی با برش های یک اندازه درون دستگاه قرار گرفته باشند، به طور یکنواخت و با یک سرعت خشک می شوند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با میوه خشک کن آشنا شدید. همچنین از کاربرد و راهنمای خرید آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
کیفیت میوه خشک شده هر دونوع خشک کن یکسان است و فقط زمان خشک کردن میوه در حالت برقی کمی بیشتر از گازی میباشد.
بله تمامی دستگاه های خشک کن میوه قابلیت خشک کردن سبزی،گیاهان دارویی،کشک را دارند.
